Wanneer men in Nederland over de afschaffing van de slavernij praat, hebben we het vaak over het einde van de gruwelijke slaventransporten die van West-Afrika naar de Amerika’s gingen, de zogenaamde Trans-Atlantische slaventransporten. Maar slavernij in Oost-Afrika bestaat helaas ook al heel lang.
Keti Koti Festival
Aan het plein waar ik in Amsterdam-Oost woonde vindt vandaag het Keti Koti Festival plaats. Deze herdenking van het slavernijverleden richt zich met name op Suriname en de Antillen. Maar slavernij is zo oud als de mensheid, en bestaat helaas zelfs vandaag de dag nog steeds.Slavernij in Oost-Afrika
Aan de Oost-Afrikaanse kust worden al heel lang mensen gevangen en als slaven verhandeld. De Chinezen tekenden dit al in de negende eeuw op in hun verhalen over reizen naar Oost-Afrika; ze vertelden over de enorme gastvrijheid van de bevolking en dat zij zo gemakkelijk geroofd werden door andere -Afrikaanse- stammen. Toch is de slavernij hier anders dan de Transatlantische slavernij die we met Keti Koti herdenken. Waar het in het westen van Afrika vaak om sterke mannen ging, die nodig waren voor de plantages in de Amerika’s, roofden men hier in het oosten vaak meisjes en vrouwen. Van Noord-Kenia tot aan het diepe zuiden van Mozambique en het huidige Zuid Afrika; vele dochters verdwenen via de slavenmarkt op Zanzibar, waar in de hoogtijdagen zo’n 300 vrouwen per dag werden verkocht.
Een slaaf als luxe artikel
De Arabieren namen vaak mooie dames mee en belandden ermee in bed – en daar kwamen kindertjes van. Deze kinderen waren vrije mensen en dus geen lijfeigenen zoals hun moeders. Dat was in de Amerika’s wel anders. Ook de Indiërs behandelden een donkere schone als een luxegoed; men verwierf ziek genoeg groots aanzien door er als Indiase rijke dame een zwarte deerne op na te houden, die je als je poedel of je tamme ibis vergezelde.Sarah Baartman En De Hottentot Venus Show
Ook de Europeanen konden er hier wat van. Pronken met zo’n ‘exotische vrouw’ ging heel ver en was mensonterend. De beroemde Sarah Baartman was een Khoi vrouw van 1 meter 50 met een groot achterwerk. Ze was het bezit van de Nederlander Hendrick Cezar. In 1810 nam hij haar mee naar Londen om haar op Piccadilly Circus tentoon te stellen in de Hottentot Venus Show. Hij speelde handig in op de trend van de vroege 19e eeuw, een gigantisch achterwerk. Daarnaast pronkte hij met haar erg donkere huidskleur, lange schaamlippen en dikke lippen. Hierna reisde de ‘Hottentot Venus Show’ naar Parijs waar Sarah na een kort ziekbed overleed. Haar hersenen en genitaliën werden op sterk water gezet in Parijs, waar ze tot 1974 in een museum te zien zijn geweest. Toen Nelson Mandela president werd, heeft hij Sarah Baartman naar Zuid Afrika gehaald en is ze begraven in haar geboortedorp. Haar graf kun je hier bezoeken.Kim Kardashian
De bovenstaande alinea leest als een zwarte bladzij in de Nederlandse en Westerse geschiedenis, maar raar genoeg is Baartmans lichaam nog steeds hot. Kim Kardashians beroemde foto uit 2014 is namelijk geïnspireerd op Sarah Baartman. Ik weet eigenlijk niet zo goed wat ik daarvan moet vinden…
