Kiswahili voor beginners

Een stukje geschiedenis…

Swahili, in het Arabisch betekent het ‘kust’. De taal werd dan ook ter wereld gebracht aan de kust van Oost-Afrika, in een ver verleden, en wordt eigenlijk vooral gekarakteriseerd door de mix aan talen en culturen die in hun invloed hebben gehad aan deze idyllische kusten. Swahili is een Bantu taal – van Afrikaanse origine – maar is flink bijgebeiteld door het Arabisch en Perzisch, toen de Arabieren in hun Dhows aan kwamen zeilen, voet aan wal zetten, en de lokale bevolking de Koran begon te lezen. Zo zijn bijvoorbeeld veel cijfers (tisa betekent 9) geleend uit het Arabisch, en komen veel woorden (chai = thee) voort uit het Perzisch. Maar ook de Engelse, Portugese en Duitse kolonisten hadden er een handje van de Swahili taal te beïnvloeden. Zo betekent ‘meza’ bijvoorbeeld tafel en ‘pesa’ geld. Of wat dacht je van Baiskeli of Koti? Drie keer raden waar deze woorden vandaan komen! Denk maar aan het woord ‘bicycle’ of ‘coat’. En wanneer je het Swahili woord ‘shule’ hoort en denkt aan ons eigen goeie ouwe buurland… Dan kun je de betekenis ook wel gissen!

Kiswahili leren?

Kiswahili is de taal die ze spreken in zowel Kenia, Oeganda, Tanzania, Rwanda, Burundi en zelfs in delen van Congo DRC, Zambia en Mozambique! Om je goed voor te bereiden op je Afrika-avontuur, vind je in deze blog een lijstje met de meest voorkomende woorden. De kans is groot dat je zowel de termen Swahili als Kiswahili al eens hebt horen vallen. Maar wat is dan het verschil? Als je het in Swahili hebt over een taal, zet je er het voorvoegsel ‘ki’ voor. Bijvoorbeeld: als je het hebt over de Chinese taal, noem je de taal ‘Kichina’. En Engels is ‘Kiingereza’!

Eigenlijk zeggen alleen toeristen Jambo. Habari of Mambo is gebruikelijker!

• Ndio

‘Ja’

• Hapana

‘Nee’

• Karibu

‘Welkom’

• Sawa

‘Oké’ – dit is misschien wel het woord dat je het meest gaat horen. Op ‘t Charlie’s Travels HQ hoor je het in ieder geval de hele dag door!

• Habari

Dit woord betekent eigenlijk ‘nieuws’ maar het wordt vaak gebruikt bij begroetingen of om te vragen hoe het gaat (“Welk nieuws?”) – vandaar dat mensen niet ‘Habari’ terugzeggen. Dit woord is een stuk beter dan ‘Jambo’, dat eigenlijk alleen door toeristen wordt gebruikt. Wil je wat meer slang spreken, zeg dan ‘Mambo’: ‘what’s up’. Als iemand ‘Mambo’ tegen jou zegt, antwoord je met ‘Vipi’ of ‘Poa’: ‘goed’.

• Mzuri dit is vaak de reactie op ‘Habari’ en betekent ‘goed’. Je zegt dus eigenlijk ‘Het gaat goed’.

• Asante ‘Bedankt’. Kun je nog dikker aanzetten door er ‘sana’ achter te zetten: ‘erg bedankt’. ‘Sana’ kun je ook achter ’Mzuri’ zetten: dan zeg je ‘erg goed’!

• Saa Dit is best een handig Swahili-woord voor als je aan het reizen bent. Het betekent namelijk zowel ‘tijd’, als ‘uur’, als ‘klok’, als ‘horloge’!

• Nani? ‘Wie?’

• Wapi? ‘Waar’?

• Pole ‘Sorry’. Maar als je het twee keer zegt – ‘pole pole’ – zeg je ‘langzaam’ of ‘doe rustig aan’. Gaat het je juist niet snel genoeg? Zeg dan ‘Haraka haraka’: ‘snel, snel’!

• Rafiki Ken je misschien wel uit een bepaalde tekenfilm. Betekent ’Vriend’.

• Hakuna Matata Ook deze ken je misschien uit die ene tekenfilm? Betekent ‘geen zorgen’

• Gani? ‘Welke’?

• Jina langu ni Joost. Jina lako nani? ‘Mijn naam is Joost. Wat is jouw naam?’

• Nimefurahi kukujua Betekent ‘Goed om je te ontmoeten’ in het Kiswahili.

• Tafadhali ‘Alsjeblieft’

• Naomba kupiga picha? ‘Mag ik een foto maken?’

• Soko ‘Markt’

• Na ‘En’

• Hatari ‘Gevaar’ in het Kiswahili (daarom ook de naam van een security firm in Nairobi)

• Nakupenda Last but not least: dit betekent ‘Ik hou van je’. ‘Nakupenda mpenzi wangu’ is ‘Ik hou van je mijn schatje’.